45 బాల వ్యాకరణం ఆచ్ఛిక పరిచ్ఛేదం సర్వనామములు Achika parichedam Sarvanamalu
కింది సూత్రాలపై పాఠాన్ని చూడండి. (ఆంధ్రభారతి సౌజన్యంతో)
| 24. | అన్ని ప్రభృతులు సర్వనామంబులు.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 25. | సంఖ్యకుం బూరణార్థంబునం దవగాగమం బగు.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 26. | సర్వనామక్రియాపదంబుల బహువచనంబు మహత్తునకుం బోలె మహతికగు.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
44 బాల వ్యాకరణం ఆచ్ఛిక పరిచ్ఛేదం బహువచనంమందు ప్రకృతిలో మార్పులు 2 Balavyakaranamu - Achika parichedamu - Bahuvachanam lo marpulu
ఇందులో కింది సూత్రాలపై పాఠాన్ని చూడవచ్చు.
18. కలన్వాదుల నువర్ణంబు కుఙ్ఙగు; బహువచనము పరంబగునపుడు నిత్యముగా నగు.
కలఁకు - కలను - కలఁకులు - కలను - కెలను - కొఱకు - కొలను - గవను - నెఱను - మ్రాను - వరను - వలను. ఇవి కలన్వాదులు.
19. అట్లు రేను గోను శబ్దముల నువర్ణంబు గుఙ్ఙగు.
రేఁగు - రేను - రేఁగులు, గోఁగు - గోను - గోఁగులు.
20. బహువచనంబు పరంబగునపుడు చేను పేను మీను శబ్దంబుల నువర్ణంబు లోపించు.
చేను - చేలు, పేను - పేలు, మీను - మీలు. 21. బహువచనంబు పరంబగునపుడు రేయి ప్రభృతుల తుది యక్షరంబు లోపించు.
రేయి - రేలు, ఱాయి - ఱాలు, వేయి - వ్రేలు, వ్రాయి - వ్రాలు ఇత్యాదులు. ఈ లోపంబు సమాసంబులందుం జూపట్టెడు. రేరాజు - మగఱాపతకము - వేవెలుఁగు.
22. బహువచనంబు పరంబగునపు డావు ప్రభృతుల తుదియక్షరంబునకు లోపంబు విభాష నగు.
ఆవు - ఆలు - ఆవులు, జాము - జాలు - జాములు, చుట్టము - చుట్టలు - చుట్టములు, మీసము - మీసలు - మీసములు.
23. ఇ య కు మాఱుగా నామాంతంబున కెత్వంబు బహుళంబుగా నగు.
కన్నియ - కెన్నె, జన్నియ - జన్నె, వన్నియ - వన్నె, కొంచియము - కొంచెము, కొండియము - కొండెము.
బహుళ గ్రహణముచే సందియము కాఱియ మొదలగు శబ్దంబులందెత్వములేదు. ఇయశబ్దంబునం దికారలోపంబు కొందఱు వక్కాణించిరి. అయ్యది ప్రయోగంబులందు మృగ్యంబు. ముత్తియ శబ్దంబునందు మాత్ర మిత్వలోపంబు గానంబడియెడి. ముత్తియము - ముత్తెము - ముత్యము. 43 బాల వ్యాకరణం ఆచ్ఛిక పరిచ్ఛేదం బహువచనంమందు ప్రకృతిలో మార్పులు 1 Bahuvachanallo marpulu
12. బహువచనము పరంబగునపుడు డ ల ట ర ల యుత్వంబునకు లోపంబు బహుళంబుగా నగు.
గుండ్లు - గుండులు, గిండ్లు - గిండులు, కాళ్ళు - కాలులు, మొసళ్ళు - మొసలులు, గొండ్లు - గొంటులు, తుంట్లు - తుంటులు, గోర్లు - గోరులు, సీవిర్లు - సీవిరులు. బహుళగ్రహణముచే విల్లులు, పిల్లులు, పులు లిత్యాదులందు లోపంబులేదు. తత్సమంబులం గోటి పిప్పలిశబ్దంబుల కీకార్యంబు చూపట్టెడు. కోట్లు - కోటులు, పిప్పళ్ళు - పిప్పలులు.
42 బాల వ్యాకరణం ఆచ్ఛిక పరిచ్ఛేదం బహువచనాల్లో మార్పులు Bahuvachanallo మర్పులు
5. పగతాదుల బహువచన లకారంబునకు రేఫం బగు.
పగతురు - అల్లురు - నెయ్యురు - బలియురు - మార్తురు.
6. కొన్ని డుమంతంబుల బహువచన లకారంబునకు రేఫంబును, దానికి ముందు పూర్ణబిందు పూర్వక డకారంబు నగు.
గండ్రండు - మిండ్రండు ఇత్యాదులు.
7. కాప్రత్యయంబుమీఁది బహువచన లకారంబునకు లఘ్వలఘురేఫంబులును, లఘురేఫంబునకు ముందు బిందుపూర్వక డకారంబు నగు.
విలుకాండ్రు - విలుకాఱు, వేఁటకాండ్రు - వేఁటకాఱు, వేడుకకాండ్రు - వేడుకకాఱు.
8. ఱే ప్రభృతుల బహువచనమునకు ముందు డుఙ్ఙగు.
ఱేఁడులు - ఱేండ్లు. 9. కూఁతు శబ్దము ప్రథమైకవచనంబునకు రువర్ణం బగు.
కూఁతురు - కూఁతులు - కూఁతురులు - కూతుళ్ళు. కూఁతురి నిత్యాది రూపంబులు గ్రామ్యంబులని యెఱుంగునది.
10. చెయువు బహువచన లకారంబున కలఘురేఫంబు విభాష నగు.
చెయువుఱు -చెయువులు - చెయువుఱను - చెయివులను.
11. ఆల్వాదుల బహువచన లకారంబునకు రేఫంబును ముందఱి లువర్ణంబునకు బిందుపూర్వక డకారంబు నగు.
ఆండ్రు, ఆండ్రను, ఆలు, చెలియలు, చెల్లెలు, కోడలు, మఱఁదులు ఇవి యాల్వాదులు.
41 బాల వ్యాకరణం ఆచ్ఛిక పరిచ్ఛేదం ఏకవచన రూపాలు Achika Parichedam Ekavac...
1. సంస్కృతసమేతరంబయిన యీభాష యచ్చ యనంబడు.
స్పష్టము
2. ఆచ్ఛికశబ్దంబులెల్లం దఱుచుగ స్త్రీసమంబులుం గ్లీబసమంబులు నయి యుండు.
స్త్రీ సమత్వాతిదేశంబుచేఁ ప్రథమైక వచన లోపాదికంబును, గ్లీబ సమత్వాది దేశంబుచే మువర్ణకంబు నగునని యెఱుంగునది. అన్న - మిన్న - అద్ద - గద్ద - జాణ - గాణ - ఓడ - గోడ ఇత్యాదులు స్త్రీసమంబులు. బియ్యము - నెయ్యము - అల్లము - మొల్లము - సున్నము - సన్నము ఇత్యాదులు క్లీబసమంబులు. తఱచుగ ననుటచేఁ బుంలింగతుల్యంబులుం గొండొక కలవని తాత్పర్యము. కొమరుఁడు - చందురుఁడు - జముఁడు - కందుఁడు ఇత్యాదులు.
3. బల్లిదాదులు సంస్కృత తుల్యంబులు.
మహత్త్వంబున వీని కుత్వడుఙాదులు నమహత్త్వంబున మువర్ణకాదులును, స్త్రీత్వంబునం దాలు శబ్దముతోడ సమాసంబునుం గలుగునని యెఱుంగునది. బల్లిదుఁడు, బల్లిదము, బల్లిదురాలు, బల్లిద, అక్కజ, కావల, బెట్టిద, బెడిద, మిసిమింత, మొక్కల ఇత్యాదులు బల్లిదాదులు.
4. మహత్తు లగు మగాదులకుం గయిరాదులకును డుఙ్ఙగు నుత్వంబు గాదు. మగఁడు - మనుమఁడు - కయిరఁడు - కత్తళఁడు. మగ - మనుమ - రాయ - పాప - వ్రే - ఱే - ఈ - కా ప్రత్యయాంతంబులు ఇత్యాదులు మగాదులు. కయిర - కత్తళ - జన్న - నీల ఇత్యాదులు కయిరాదులు.
Subscribe to:
Posts (Atom)
అనుసరించువారు
